Quy định mới nhất về vấn đề thu hồi đất 2025

Luật đất Đai 2013

Luật Đất đai 2024

–          Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh (10 trường hợp);

–          Thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng: phân nhóm quy định chung các trường hợp phải thu hồi đất theo các dự án do Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân quyết định chủ trương, chấp thuận.

Việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải dựa trên các căn cứ sau đây: 1. Dự án thuộc các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Luật này; 2. Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; 3. Tiến độ sử dụng đất thực hiện dự án.

–          Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh (cơ bản 10 trường hợp như luật cũ);

–          Thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng: quy định rõ 31 trường hợp thu hồi đất là những dự án phục vụ mục đích gì, ví dụ: đường giao thông, công trình thủy lợi, công trình cấp thoát nước,…

Tại khoản 32 Điều 79 còn quy định “Trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án, công trình vì lợi ích quốc gia, công cộng không thuộc các trường hợp quy định từ khoản 1 đến khoản 31 của Điều này thì Quốc hội sửa đổi, bổ sung các trường hợp thu hồi đất của Điều này theo trình tự thủ tục rút gọn” đảm bảo được tính công khai, minh bạch, dễ giám sát và khắc phục được tình trạng có một số trường hợp địa phương thu hồi đất tràn lan như đã xảy ra trước đây.

–          Ngoài các căn cứ thu hồi đất được quy định rõ ràng hơn so với Luật đất đai 2013 thì Luật đất đai 2024 còn bổ sung thêm “điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo quy định của Luật này.”

Bổ sung thêm điều 84 quy định về thẩm quyền đối với trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh. Ví dụ: Trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh đã có trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh là đất để chuyển giao cho địa phương thực hiện dự án phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng  thì phải có sự thống nhất của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đối với đất quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an đối với đất an ninh. Trường hợp không thống nhất ý kiến, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.

Gửi thông báo thu hồi trước khi ban hành quyết định thu hồi đất chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp. Nội dung thông báo thu hồi đất gồm: lý do thu hồi đất; diện tích, vị trí khu đất thu hồi; tiến độ thu hồi đất; kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; kế hoạch di dời người dân khỏi khu vực thu hồi đất; kế hoạch bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi gửi thông báo thu hồi đất đến từng người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (nếu có), niêm yết danh sách người có đất thu hồi trên địa bàn quản lý tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã và địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi. Trường hợp không liên lạc được và không gửi được thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi thì thông báo trên một trong các báo hàng ngày của trung ương và cấp tỉnh trong 03 số liên tiếp và phát sóng trên đài phát thanh.

Bổ sung quy định “Hiệu lực của thông báo thu hồi đất là 12 tháng tính từ ngày ban hành thông báo thu hồi đất”.

Nếu quá 10 ngày kể từ ngày được vận động thuyết phục mà người dân không phối hợp thì UBND huyện ra Quyết định kiểm đếm bắt buộc.

Nếu người dân không chấp hành thì cưỡng chế thi hành quyết định cưỡng chế.

Thẩm định phương án bồi thường hỗ trợ trước khi ban hành Quyết định thu hồi đất

Thẩm định và ban hành Phương án bồi thường hỗ trợ trước khi ban hành Quyết định thu hồi đất.

Gửi Quyết định phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ đến từng người dân.

Tổ chức thực hiện phương án bồi thường hỗ trợ như đã phê duyệt.

Nếu người dân không chấp hành thì cưỡng chế thi hành quyết định cưỡng chế.

1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường. 2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. 3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.

Bổ sung quy định “việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất”.