Hướng dẫn thủ tục hoà giải về tranh chấp đất đai mới nhất 2024

(Luật Tiền Phong) – Tiếp theo các bài viết tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai, hôm nay chúng tôi giới thiệu đến Quý vị bạn đọc bài viết “Hướng dẫn thủ tục hoà giải về tranh chấp đất đai mới nhất 2024” mời các bạn tham khảo.

Hướng dẫn thủ tục hoà giải về tranh chấp đất đai mới nhất 

Hoà giải tranh chấp đất đai là gì?

Hòa giải tranh chấp đất đai là hành vi thuyết phục các bên đồng ý chấm dứt xung đột hoặc xích mích về đất đai một cách ổn thỏa. Hoà giải là đi vào giải quyết các vấn đề tranh chấp, các bất đồng về đất đai giữa các bên. Hoà giải có thể là bước tiếp theo của thương lượng hoặc cũng có thể không.

Điều 202 Luật Đất đai 2013 quy định Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Tự hoà giải ai cũng hiểu là sự tự thoả thuận giữa các bên trong vụ tranh chấp, còn hoà giải cơ sở theo Điều 2 Luật Hoà giải Cơ sở là việc hòa giải viên hướng dẫn, giúp đỡ các bên đạt được thỏa thuận, tự nguyện giải quyết với nhau các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật theo quy định.

Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.

Việc hòa giải phải được lập thành biên bản có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.

Những chú ý khi tham gia hoà giải tranh chấp đất đai

Hiện nay không có một điều luật nào hay một công trình nghiên cứu khoa học pháp lý viết về kỹ năng hoà giải tranh chấp đất đai, qua thực tiễn giải quyết nhiều vụ tranh chấp đất đai, Luật Tiền Phong tổng hợp các chú ý để Quý vị tham khảo khi tham gia các vụ hoà giải.

Thứ nhất, trong các phiên hoà giải do các bên tự tổ chức hoặc thông qua người thứ ba là hoà giải viên hoặc người có uy tín, kinh nghiệm trong cộng đồng xã hội nơi phát sinh tranh chấp.

Tự hoà giải là việc hai bên tự thoả thuận với nhau về phương án giải quyết tranh chấp đất đai nên pháp luật không đưa ra yêu cầu cụ thể nào về trình tự thủ tục hoà giải, biên bản hoà giải, thời gian, địa điểm hoà giải. Kinh nghiệm cho thấy việc hoà giải thành nên được lập thành biên bản để ghi nhận lại nội dung hai bên hoà giải với nhau làm cơ sở để giải quyết dứt điểm tranh chấp.

Trường hợp hoà giải qua hoà giải viên hoặc hoà giải tại UBND xã phường nơi có đất được quy định khá cụ thể trong Luật Hoà giải cơ sở và Luật Đất đai, theo đó: Khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai và hồ sơ có liên quan kèm theo thì người có thẩm quyền sẽ thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất. Nếu cơ quan tổ chức hoà giải là UBND xã thì sẽ thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải.

Về thành phần Hội đồng gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND xã là Chủ tịch Hội đồng; đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã; trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn; đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã. Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Hội đồng hoà giải tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Nếu trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.

Kết quả của hòa giải tranh chấp đất đai phải được lập thành biên bản, gồm có các nội dung: Thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải; thành phần tham dự hòa giải; tóm tắt nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh; ý kiến của Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai; những nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.

Biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải và phải đóng dấu của UBND xã; đồng thời phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp và lưu tại UBND xã.

Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch UBND xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.

Trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì UBND xã gửi biên bản hòa giải thành đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết .

Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì UBND xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo, ví dụ như Tòa án.

Hoà giải tại toà án: được quy định tại Điều 10 Luật tố tụng dân sự Tòa án có trách nhiệm tiến hành hòa giải và tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ việc dân sự theo quy định trừ những vụ án không được tiến hành hoà giải hoặc không tiến hành hoà giải được hoặc vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn. Toà án áp dụng nguyên tắc hoà giải được quy định tại điều 205:

Tôn trọng sự tự nguyện thỏa thuận của các đương sự, không được dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, bắt buộc các đương sự phải thỏa thuận không phù hợp với ý chí của mình;

Nội dung thỏa thuận giữa các đương sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Hồ sơ cần chuẩn bị cho phiên hoà giải giải quyết tranh chấp đất đai

Các bạn có thể tham khảo bài viết về tài liệu, hồ sơ giải quyết tranh chấp đất đai tại đây.

Ý nghĩa của biên bản hoà giải

Nói chung biên bản hoà giải do cơ quan thẩm quyền nào lập cũng làm cơ sở giải quyết tranh chấp đất đai ở giai đoạn tiếp sau. Thực tế giải quyết tranh chấp đất đai có thể có các loại biên bản hoà giải sau:

Biên bản hoà giải do các bên lập

Trong quá trình hoà giải, các bên có thể lập biên bản hoà giải (thành hoặc không thành) để làm cơ sở giải quyết bước tiếp sau.

Biên bản hoà giải do UBND xã lập

Biên bản hoà giải thành do UBND xã phường sẽ gửi đến các đương sự, lưu tại xã và gửi đến Phòng Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trong trường hợp biên bản hoà giải không bị thay đổi, huỷ bỏ làm thay đổi hiện trang về ranh giới thửa đất.

Biên bản hoà giải không thành do UBND xã lập được sử dụng như một tài liệu cần có trong hồ sơ vụ án giải quyết tranh chấp đất đai.

Biên bản hoà giải do toà án lập

Trường hợp các đương sự thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án dân sự thì Tòa án lập biên bản hòa giải thành. Biên bản này được gửi ngay cho các đương sự tham gia hòa giải. Hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có đương sự nào thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải hoặc một Thẩm phán được Chánh án Tòa án phân công phải ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Mời Quý vị độc giả đón đọc bài viết “Hướng dẫn công việc cần làm khi tham gia vụ án giải quyết tranh chấp đất đai” của chúng tôi tại đây để có thêm sự hiểu biết đầy đủ về giải quyết tranh chấp đất đai.

>>> Luật sư tư vấn giải quyết trọn gói tranh chấp đất đai

>>>> Hướng dẫn công việc cần làm khi tham gia vụ án giải quyết tranh chấp đất đai 

====================

BAN TƯ VẤN PHÁP LUẬT TIỀN PHONG 

Hotmail: contact@luattienphong.vn 

Địa chỉ: Toà nhà Bình Vượng, số 200 Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội