Điều kiện thành lập tổ chức khoa học công nghệ

(Luật Tiền Phong) – Trong thời đại mà khoa học công nghệ phát triển với tốc độ chóng mặt như hiện nay, các tổ chức khoa học và công nghệ dần tìm được chỗ đứng trong tương lai sẽ trở thành một thành phần không thể thiếu của xã hội. Tuy nhiên không phải tổ chức nào cũng được công nhận hay hoạt động trong lĩnh vực này. Vậy những điều kiện để thành lập và đăng ký hoạt động của tổ chức khoa học công nghệ là gì?

Luật Tiền Phong xin chia sẻ quy định mới nhất của pháp luật hiện hành về nội dung này để bạn đọc có nhu cầu hoặc có sự quan tâm cùng theo dõi. Nếu Quý bạn đọc có các ý kiến thảo luận làm rộng hơn và đầy đủ hơn nội dung liên quan, xin vui lòng liên hệ với ban biên tập – Công ty Luật Tiền Phong. Chúng tôi xin trân trọng và rất hân hạnh được chia sẻ.

Nội Dung Chính

Giới thiệu chung tổ chức khoa học và công nghệ:

Tổ chức khoa học và công nghệ là thuật ngữ được quy định tại khoản 11 Điều 3 Luật Khoa học và công nghệ 2013 như sau: “Tổ chức khoa học và công nghệ là tổ chức có chức năng chủ yếu là nghiên cứu khoa học, nghiên cứu triển khai và phát triển công nghệ, hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ, được thành lập và đăng ký hoạt động theo quy định của pháp luật.”

Căn cứ theo Điều 4 Nghị định 08/2014 quy định cụ thể Điều 11 Luật Khoa học và công nghệ 2013 quy định về điều kiện thành lập tổ chức khoa học và công nghệ. Theo đó, để có thể làm thủ tục thành lập tổ chức khoa học và công nghệ, cần phải bảo đảm một số điều kiện cơ bản dưới đây:

Về tên của tổ chức khoa học và công nghệ:

Tên phải là duy nhất (không trùng lặp, không gây nhầm lẫn) và phải phù hợp với lĩnh vực hoạt động đã đăng ký;
Bao gồm tên đầy đủ (hình thức và tên riêng), tên quốc tế và tên viết tắt (nếu có), theo bảng chữ cái tiếng Việt, có thể sử dụng các chữ cái F, J, Z, W, chữ số và ký hiệu bất kỳ (ngoại trừ các từ ngữ, ký hiệu vi phạm thuần phong mỹ tục, truyền thống, văn hóa, đạo đức…).

Về trụ sở chính:

Địa chỉ trụ sở chính phải được xác định rõ tại một địa chỉ cố định, có giấy tờ pháp lý hợp pháp nhiều giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng thuê mặt bằng, hợp đồng mượn mặt bằng hoặc các hợp đồng liên doanh liên kết mà theo đó tổ chức khoa học công nghệ được trao quyền sử dụng mặt bằng lâu dài và ổn định. Ngoài ra thông tin trụ sở còn cần có các thông tin liên hệ như số điện thoại, số fax, địa chỉ email…

Về vốn điều lệ:

Vốn điều lệ bao gồm: tiền mặt, các tài sản và cơ sở vật chất, kỹ thuật có thể quy ra tiền. Trường hợp góp vốn vào tổ chức khoa học và công nghệ không bằng tiền mặt thì phải có biên bản định giá tài sản góp vốn và loại vốn góp, phù hợp với quy định của pháp luật. Đối tượng là đối tượng hữu trí tuệ thì phải có văn bằng bảo hộ và có các văn bản thỏa thuận về việc chuyển giao quyền sử dụng.
Tổ chức khoa học và công nghệ cần có đủ nguồn vốn để đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân sự và các hoạt động nghiên cứu ban đầu. Thông thường thực tế xin giấy phép cho các tổ chức khoa học và công nghệ, cơ quan có thẩm quyền thường yêu cầu số vốn điều lệ đăng ký tối thiểu ban đầu phải tương ứng với một năm hoạt động của cơ sở.
Ngoài ra, tổ chức cũng cần có kế hoạch tài chính chi tiết về nguồn kinh phí để duy trì hoạt động nghiên cứu, bảo trì cơ sở vật chất, trả lương cho nhân viên và chi phí vận hành. Các nguồn tài chính có thể đến từ các dự án, hợp đồng nghiên cứu, hoặc các khoản tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước.

Về phương hướng hoạt động:

Không được xâm phạm các lợi ích của nhà nhà nước, quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoặc không gây ảnh hưởng đến cộng đồng, tài nguyên, môi trường nói chung; nói chung phương hướng hoạt động phải được thể hiện trong đề án của tổ chức khoa học và công nghệ, có tính khả thi và có tính thuyết phục đối với hội đồng xem xét.
Không được xâm phạm hoặc có các hành vi cố tình chiếm đoạt, chuyển giao, chuyển nhượng kết quả khoa học và công nghệ trái với quy định pháp luật.

Về lĩnh vực hoạt động:

Phải thuộc 1 trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học và công nghệ, triển khai thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm, sản xuất kinh doanh sản phẩm là kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, dịch vụ khoa học và công nghệ.

Điều kiện về nhân sự:

Nhân sự là yếu tố cốt lõi quyết định chất lượng và hiệu quả của các hoạt động nghiên cứu. Nhân sự của tổ chức khoa học và công nghệ phải đảm bảo các yêu cầu sau:

Tối thiểu 5 người từ trình độ đại học trở lên;
Tối thiểu 30% nhân sự phải có trình độ chuyên môn phù hợp với lĩnh vực hoạt động;
Tối thiểu 40% nhân sự chính thức.

Yêu cầu về đội ngũ nhân viên nghiên cứu

Trình độ chuyên môn: Đội ngũ nghiên cứu phải bao gồm các nhà khoa học, kỹ sư, chuyên gia có trình độ cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩtrong các lĩnh vực khoa học và công nghệ liên quan. Đặc biệt, đối với các dự án nghiên cứu phức tạp và quy mô lớn, việc có nhân sự với trình độ cao (tiến sĩ, giáo sư) là yếu tố rất quan trọng.
Cụ thể, theo quy định tại phụ lục IV Ban hành kèm theo Thông tư 17/2023/TT-BKHCN, Nghiên cứu viên chuyên ngành khoa học và công nghệ phải đáp ứng yêu cầu về trình độ như sau:

Nhóm yêu cầu	Yêu cầu cụ thể
Trình độ đào tạo	Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành phù hợp với vị trí việc làm
Bồi dưỡng chứng chỉ	Có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản và sử dụng được ngoại ngữ hoặc sử dụng được tiếng dân tộc thiểu số đối với viên chức công tác ở vùng dân tộc thiểu số theo yêu cầu của vị trí việc làm; – Các tiêu chuẩn đào tạo, bồi dưỡng khác theo yêu cầu chức danh nghề nghiệp và thực tế của đơn vị.
Kinh nghiệm (thành tích công tác)	Kinh nghiệm phù hợp với yêu cầu cụ thể của vị trí việc làm (nếu có).
Phẩm chất cá nhân	– Nắm được chủ trương, đường lối, chính sách phát triển kinh tế – xã hội, phát triển khoa học và công nghệ của Đảng và Nhà nước; tình hình kinh tế – xã hội nói chung và các yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn đối với lĩnh vực nghiên cứu; – Có khả năng nghiên cứu và triển khai ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn; có khả năng tổ chức và kết nối các nhà nghiên cứu có năng lực để thực hiện nhiệm vụ của một nhiệm vụ khoa học và công nghệ cụ thể; có khả năng xây dựng và trình bày các báo cáo nghiên cứu khoa học được giao, tham gia các hội nghị, hội thảo khoa học thuộc lĩnh vực nghiên cứu; – Phẩm chất khác theo yêu cầu cụ thể của vị trí việc làm.
Các yêu cầu khác	Yêu cầu khác theo vị trí việc làm cụ thể của đơn vị

Kinh nghiệm nghiên cứu: Tổ chức phải có đội ngũ nhân viên có kinh nghiệm thực tế trong việc thực hiện các dự án nghiên cứu, tham gia các hội thảo khoa học, và công bố các bài báo, tài liệu khoa học. Kinh nghiệm này giúp đảm bảo tính khả thi của các dự án nghiên cứu và khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp trong quá trình nghiên cứu.
Người đứng đầu tổ chức phải có trình độ đại học trở lên, có kinh nghiệm quản lý, năng lực chuyên môn phù hợp. Còn đối với tổ chức khoa học và công nghệ là cơ sở giáo dục đại học thì người đứng đầu phải đáp ứng điều kiện theo quy định của pháp luật về giáo dục đại học.

Về cơ sở vật chất

Một tổ chức khoa học và công nghệ cần phải có cơ sở vật chất đầy đủ và phù hợpvới lĩnh vực mà tổ chức hoạt động, phải có quyền sử dụng hợp pháp đối với tất cả các địa điểm (trụ sở, nhà xưởng, phòng thí nghiệm…) và các thiết bị, phương tiện vật chất, kỹ thuật khi đưa vào hoạt động tại tổ chức khoa học và công nghệ. Điều này không chỉ đảm bảo môi trường làm việc thuận lợi mà còn giúp các nghiên cứu được tiến hành an toàn và chính xác.

Cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu

Trang thiết bị và công cụ nghiên cứu: Đối với mỗi lĩnh vực nghiên cứu khác nhau, cơ sở vật chất cũng sẽ khác nhau và phải được trang bị đầy đủ các thiết bị, máy móc hiện đại, đáp ứng yêu cầu của các nghiên cứu khoa học. Ví dụ, một tổ chức nghiên cứu sinh học cần phải có phòng thí nghiệm hiện đạivới các thiết bị phân tích sinh học, trong khi một tổ chức nghiên cứu về công nghệ thông tin cần có hạ tầng máy tính và phần mềm chuyên dụng.
Phòng thí nghiệm: Các tổ chức nghiên cứu cần có hệ thống phòng thí nghiệm đáp ứng tiêu chuẩn an toàn, đủ điều kiện để thực hiện các thí nghiệm phức tạp, bảo đảm chất lượng kết quả nghiên cứu. Việc thiếu phòng thí nghiệm chuyên dụng sẽ cản trở quá trình nghiên cứu, ảnh hưởng đến tính chính xác và khả năng ứng dụng của các kết quả.
An toàn lao động và môi trường: Trong lĩnh vực nghiên cứu, đặc biệt là các lĩnh vực như hóa học, y học, hay sinh học, việc đảm bảo an toàn cho nhân viên và môi trường là yếu tố quan trọng. Các thiết bị và cơ sở vật chất cần tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn để tránh tai nạn lao động, ô nhiễm môi trường hoặc rủi ro đối với sức khỏe của nhân viên nghiên cứu.
Cơ sở hạ tầng kỹ thuật: Bao gồm các yếu tố hỗ trợ như hệ thống điện, nước, internet và các dịch vụ hỗ trợ khác để duy trì hoạt động nghiên cứu ổn định.

Một số lưu ý khác:

Ngoài các điều kiện trên, việc thành lập tổ chức khoa học và công nghệ có vốn nước ngoài còn phải đáp ứng các yêu cầu sau đây:

Mục đích, nội dung, lĩnh vực hoạt động phù hợp với quy định của pháp luật, yêu cầu phát triển khoa học và công nghệ và phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam;
Được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho phép thành lập;
Được Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) cho phép đặt trụ sở làm việc tại địa phương.

Trên đây là những chia sẻ của Công ty Luật Tiền Phong về điều kiện thành lập tổ chức khoa học và công nghệ. Để có thể hoàn thiện bộ hồ sơ đăng ký với cơ quan có thẩm quyền, quý vị nên liên hệ với luật sư để có sự tư vấn chuẩn chỉnh ngay từ ban đầu, tránh mất thời gian và công sức.

Ban Biên tập – Công ty Luật Tiền Phong