Đóng phim trong những ngày giãn cách, được phép hay không?

PV HỎI:

Xin được hỏi Luật sư Đào Thị Liên – Công ty Luật Tiền Phong – Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội.

Luật sư có thể chia sẻ quan điểm về việc tổ chức sản xuất, đóng phim truyện trong những ngày Hà Nội thực hiện chỉ thị giãn cách xã hội không ạ?

 

LUẬT SƯ TRẢ LỜI:

Theo quan điểm của tôi việc tổ chức đóng phim truyện trong những những ngày giãn cách xã hội là chưa phù hợp với các quy định về phòng, chống dịch Covid 19. Cần phân biệt hoạt động sản xuất phim truyện với hoạt động báo chí.

Trước hết, báo chí ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của cơ quan Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp; là diễn đàn của Nhân dân (Điều 4 Luật báo chí).  Do vậy, trong Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ, cơ quan báo chí tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền ủng hộ chủ trương bảo vệ sức khỏe của nhân dân. Tức là Chính phủ luôn coi trọng hoạt động thông tin, tuyên truyền của báo chí trong công tác phòng, chống dịch Covid 19.

Hoạt động báo chí là hoạt động sáng tạo tác phẩm báo chí, sản phẩm báo chí, sản phẩm thông tin có tính chất báo chí; cung cấp thông tin và phản hồi thông tin cho báo chí; cải chính thông tin trên báo chí; xuất bản, in, phát hành báo in; truyền dẫn báo điện tử và truyền dẫn, phát sóng báo nói, báo hình (Điều 3 Luật Báo chí). Chỉ những người được cấp thẻ nhà báo mới được hoạt động báo chí (Điều 28 Luật Báo chí). Người quay phim, đạo diễn phim truyện không thuộc đối tượng được cấp thẻ nhà báo (Điều 26 Luật Báo chí).

Hoạt động sản xuất phim truyện mang tính nghệ thuật, giải trí không được coi là hoạt động báo chí. Hoạt động sản xuất, đóng phim truyện không được coi là hoạt động thiết yếu và không được phép hoạt động trong những ngày giãn cách xã hội.  

Cụ thể, căn cứ pháp lý điều chỉnh về vấn đề này gồm:

Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 1/4/2020 quy định: trong những ngày thực hiện giãn cách xã hội thì:

–   Người dân ở tại nhà, chỉ ra ngoài trong trường hợp thật sự cần thiết như: mua lương thực, thực phẩm, thuốc men, cấp cứu, làm việc tại nhà máy, cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh dịch vụ, hàng hóa thiết yếu không bị đóng cửa, dừng hoạt động và các trường hợp khẩn cấp khác; thực hiện nghiêm việc giữ khoảng cách tối thiểu 2m khi giao tiếp; không tập trung quá 2 người ngoài phạm vi công sở , trường học, bệnh viện và tại nơi công cộng.

–   Người đứng đầu doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu trách nhiệm áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch tại cơ sở mình, bảo đảm sức khỏe, an toàn cho người lao động.

–   Chính quyền các cấp và các bộ/cơ quan chuyên ngành phải tuân thủ nghiêm quy định về giãn cách và tổ chức triển khai.

Sau Chỉ thị 16/CT-TTg, ngày 3/4/2021, Văn phòng chính phủ có Công văn số 2601/2020 gửi các Bộ và các tỉnh/thành phố trên toàn quốc hướng dẫn về hàng hoá, dịch vụ thiết yếu các như cách thức tổ chức hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp được phép hoạt động như sau:

Hàng hoá thiết yếu gồm:

–   Thực phẩm tươi sống, gồm thịt (các sản phẩm từ thịt), thủy sản (các sản phẩm từ thủy sản), rau, củ, quả (các sản phẩm từ rau, củ, quả), trái cây, trứng (các sản phẩm từ trứng)…

–   Hàng công nghệ phẩm: bánh kẹo, muối, bột nêm, gia vị, nước mắm, đường, dầu thực vật. Sữa các loại, mì gói. Nước uống, nước ngọt đóng chai, lon, thùng…

–   Lương thực: gạo, vừng, đậu, ngô, khoai, sắn; bột, tinh bột (các sản phẩm từ bột, tinh bột)…

–   Các nhu yếu phẩm cần thiết khác, như thuốc chữa bệnh, thiết bị y tế, khẩu trang, nước kháng khuẩn, giấy vệ sinh, sản phẩm dùng rửa tay, tắm giặt, gội… Nguyên, nhiên vật liệu như xăng, dầu, gas, khí đốt…

Dịch vụ thiết yếu gồm:

–   Siêu thị, chợ dân sinh, cửa hàng tiện lợi, tiện ích, cửa hàng tạp hóa, cửa hàng kinh doanh trái cây, chuỗi cửa hàng kinh doanh nông sản, thực phẩm (chỉ kinh doanh các mặt hàng thiết yếu). Nhà máy, cơ sở sản xuất, công trình giao thông, xây dựng. Cơ sở kinh doanh dược phẩm, xăng dầu, điện, nước, nhiên liệu, khám chữa bệnh, cấp cứu…

–   Cơ sở giáo dục, ngân hàng, kho bạc, các cơ sở kinh doanh dịch vụ trực tiếp liên quan tới ngân hàng, hỗ trợ doanh nghiệp (công chứng, luật sư, đăng kiểm, đăng ký giao dịch bảo đảm…). Chứng khoán, bưu chính, viễn thông, dịch vụ hỗ trợ vận chuyển, xuất nhập khẩu hàng hoá, khám, chữa bệnh, tang lễ.

Lưu ý rằng, danh mục hàng hoá, dịch vụ thiết yếu đã được quy định cụ thể tại Điều 4 Luật giá 2012 như sau: “Hàng hóa, dịch vụ thiết yếu là những hàng hóa, dịch vụ không thể thiếu cho sản xuất, đời sống, quốc phòng, an ninh, bao gồm: nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, dịch vụ chính phục vụ sản xuất, lưu thông; sản phẩm đáp ứng nhu cầu cơ bản của con người và quốc phòng, an ninh”. Các hướng dẫn của Văn phòng chính phủ không nằm ngoài quy định trong điều luật này.

Bộ Công thương cũng có Văn bản 4481/BCT-TTTN ngày 27/7/2021 hướng dẫn cụ thể hơn về hàng hoá, dịch vụ thiết yếu. Hoạt động sản xuất phim, đóng phim không nằm trong danh mục nhóm ngành hàng hoá, dịch vụ được hoạt động.

Công văn số 2601/2020 của văn phòng chính phủ cũng quy định rõ về trách nhiệm của các nhà máy, cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh dịch vụ, hàng hoá thiết yếu tại mục 2, chúng tôi xin trích dẫn:

“2. … Người đứng đầu các cơ sở nêu trên chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn tuyệt đối và thực hiện đầy đủ các biện pháp chống dịch, trong đó có các biện pháp:

(1) Thực hiện nghiêm việc đeo khẩu trang, bố trí đầy đủ phương tiện, vật tư phòng, chống dịch theo quy định, khuyến cáo của cơ quan y tế;

(2) Yêu cầu người lao động khai báo y tế, tuân thủ các biện pháp hạn chế di chuyển, tiếp xúc, giao tiếp;

(3) Tạm dừng các hoạt động không cấp bách, giảm mức độ tập trung người lao động;

(4)  Tổ chức, quản lý chặt chẽ việc đưa đón người lao động (nếu có) đến nơi làm việc bảo đảm ngăn ngừa rủi ro lây nhiễm dịch bệnh.

Trường hợp không bảo đảm các yêu cầu nêu trên thì phải dừng hoạt động. Cơ quan y tế địa phương hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc phòng, chống dịch tại các cơ sở nêu trên. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định và công bố công khai loại hình cơ sở sản xuất, kinh doanh, công trình phải tạm đình chỉ hoạt động”.

Ngay cả trường hợp dù được phép hoạt động thì chắc chắn đơn vị sản xuất phim cũng không đảm bảo quy định tại mục 2.a Công văn 2601.

 

Tại Hà Nội: Chỉ thị số 17/CT-UBND ngày 23/7/2021 và Công điện số 18/CĐ-UBND ngày 23/8/2021 của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội về việc giãn cách và gia hạn giãn cách xã hội thì thời gian giãn cách xã hội thực hiện tại Thủ đô đến 6h ngày 23/8/2021.

Chỉ thị số 17/CT-UBND nêu rõ, trong thời gian giãn cách xã hội, chỉ trừ các trường hợp sau được phép hoạt động: Các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ dân sinh, cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, cửa hàng tạp hóa, cửa hàng kinh doanh hoa, quả, trái cây, chuỗi kinh doanh nông sản thực phẩm trên địa bàn chỉ bán các mặt hàng thiết yếu, đảm bảo cung cấp đầy đủ nhu yếu phẩm hàng ngày cho Nhân dân trên địa bàn; cửa hàng thuốc, trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao phục vụ khám chữa bệnh và phòng chống dịch; cở sở dịch vụ khám chữa bệnh, ngân hàng, kho bạc, các cơ sở kinh doanh dịch vụ trực tiếp liên quan đến hoạt động ngân hàng và bổ trợ doanh nghiệp (như công chứng, luật sư, đăng kiểm, đăng ký giao dịch bảo đảm…), chứng khoán, bưu chính, viễn thông, dịch vụ hỗ trợ vận chuyển, xuất, nhập khẩu hàng hóa, cơ sở cai nghiện, cơ sở bảo trợ xã hội. Hoạt động tang lễ được hoạt động nhưng cũng chỉ trong phạm vi gia đình và không quá 20 người, không tổ chức đoàn viếng. Ngoài ra, đóng cửa, tạm dừng hoạt động đối với tất cả các cơ sở kinh doanh dịch vụ khác.

Nếu đối chiếu với các quy định của pháp luật hiện hành và chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ, hướng dẫn của Bộ Công thương; quyết định của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội như nêu trên thì rõ ràng hoạt động tập trung trên 02 người ở nơi công cộng để đóng phim trong thời gian giãn cách là không phù hợp. Tôi cũng không rõ là có ngoại lệ nào trong trường hợp này không, nhưng cá nhân tôi cho rằng, tất cả mọi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đều phải thực sự tôn trọng và tuân thủ tuyệt đối các quy định về giãn cách xã hội. Không nên tuỳ tiện dễ dãi có ngoại lệ. Trường hợp có ngoại lệ thì phải có ý kiến của Thủ tướng và/hoặc VPCP là cơ quan có thẩm quyền ban hành các chỉ đạo về giãn cách xã hội.

Về chế tài đối với hành vi vi phạm quy định về phòng chống dịch bệnh, theo Điều 12 Nghị định 117/2020/NĐ-CP của chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì:

–   Không đeo khẩu trang là hành vi không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế thì sẽ bị phạt tiền từ 01 triệu đồng đến 03 triệu đồng (khoản 1 điều 12).

–   Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (khoản 3 điều 12).

–   Không chấp hành các biện pháp phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền thì sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (Điều 14).

Mức phạt trên là áp dụng đối với cá nhân, đối với hành vi vi phạm của tổ chức thì sẽ bị phạt gấp 2 lần (Điều 4 Nghị định 117).

Ngoài ra, trong trường hợp hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về phòng, chồng dịch bệnh mà gây ra hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị xử lý hình sự. Điều 240 Luật Hình sự 2015 quy định: người nào có hành vi làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người thì có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm; nếu làm chết người thì có thể bị phạt tù từ 5-10 năm.

===================

Luật sư Đào Thị Liên – Công ty Luật TNHH Tiền Phong

Hotline: 091 616 2618/ 0976 714 386

Hotmail: contact@luattienphong.vn

Địa chỉ: Tòa nhà Bình Vượng, số 200 Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội