(Luật Tiền Phong) – có thể vừa thế chấp vừa cầm cố xe ô tô không là một câu hỏi cho một tình huống khá phổ biến và qua câu hỏi mà chúng tôi nhận được tuần qua, chúng tôi tổng hợp thành bài viết gửi đến quý vị độc giả cùng tham khảo.
Câu hỏi:
Sự việc như sau:
Bên A có mua thế chấp 1 cái ô tô bên ngân hàng và hiệ ngân hàng đang giữ cà vẹt gốc của xe, bên A vẫn nợ bên ngân hàng tầm 350 triệu tiền cả gốc lẫn lãi. và trong thời gian đó bên A mang chiếc xe đó đi cầm tại 1 tiệm cầm đồ nữa. và hiện nay bên A ko có khả năng lấy xe hay chi trả tiền cho ngân hàng và đang muốn cho bên ngân hàng thu giữ tài sản để trả nợ nhưng lại vướng bên cầm đồ. xin hỏi luật sư là nếu trong tình huống này thì bên A phài làm như nào để giải quyết ổn thoả nhất, nếu bên A để mặc cho tự nhiên cho bên ngân hàng tư giải quyết thì có thành hình sự theo luật pháp việt nam ko ạ?
Trả lời:
Đối với câu hỏi của bạn, ý kiến tư vấn của luật sư như sau:
Quy định của pháp luật về cầm cố
Cầm cố tài sản được quy định tại các điều 309, 310, 311, 312, 313,314,315,316 Bộ luật Dân sự năm 2015. Theo đó bên cầm cố phải báo cho bên nhận cầm cố về quyền của ngân hàng đối với tài sản cầm cố. Trong trường hợp không thông báo thì bên nhận cầm cố có quyền hủy hợp đồng cầm cố tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại, hoặc duy trì hợp đồng cầm cố và chấp nhận quyền của ngân hàng đối với tài sản cầm cố.
Xe ô tô có thể dùng để bảo đảm thực hiện nhiều nghĩa vụ
Theo quy định tại điều 296 bộ luật dân sự, một tài sản có thể được dùng để đảm bảo thực hiện nhiều nghĩa vụ nếu có giá trị tại thời điểm xác lập giao dịch bảo đảm lớn hơn tổng giá trị các nghĩa vụ được bảo đảm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.. Như vậy chỉ trong trường hợp xe ô tô có giá trị lớn hơn số tiền mà chủ xe đã vay ngân hàng khi thế chấp và số tiền nhận cầm cố. Đó là điều kiện cần, điều kiện đầu tiên, chính là giá trị của tài sản.
Điều quan trọng và là điều kiện đủ, chủ xe phải thông báo cho cả bên ngân hàng và bên nhận bảo đảm là bên cầm cố biết về việc tài sản là xe ô tô đang được dùng để thế chấp tại ngân hàng. Việc thông báo phải được thực hiện bằng văn bản.
Không được dùng tài sản thế chấp, cầm cố trong trường hợp ngân hàng không biết và không cho phép.
Thế chấp là việc một bên dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ với bên nhận thế chấp và không giao tài sản cho bên nhận thế chấp (Điều 317 Bộ luật Dân sự năm 2015).
Giao dịch thế chấp phải được lập thành hợp đồng bằng văn bản có chữ ký bởi người đại diện hợp pháp của hai bên. Trong trường hợp này quyền và nghĩa vụ của mỗi bên phải tuân thủ theo hợp đồng thế chấp. Giả sử trong hợp đồng thế chấp với ngân hàng, chủ xe được sử dụng xe nhưng không được cầm cố thì chủ sở hữu xe không được phép cầm cố.
Trong trường hợp hợp đồng thế chấp không quy định cụ thể thì quyền và nghĩa vụ của các bên đối với tài sản thế chấp như sau:
Quyền và nghĩa vụ của bên thế chấp tài sản: theo điều 299,321 Bộ luật Dân sự năm 2015, có thể tóm tắt quyền và nghĩa vụ của bên thế chấp như sau:
- Giao giấy tờ tài sản cho bên nhận thế chấp,
- Được bảo quản, giữ gìn tài sản thế chấp, áp dụng tất cả những biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn về giá trị làm cho tài sản không bị sụt giảm giá trị.
- Khi tài sản bị hư hỏng thì phải sửa chữa hoặc nếu không thể sửa chữa được thì phải thay thế bằng tài sản tương đương, cung cấp thông tin thực trạng tài sản, không được bán, thay thế, trao đổi, tặng cho tài sản thế chấp trừ những trường hợp pháp luật có quy định.
- Được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp, đầu tư làm tăng giá trị tài sản thế chấp.
- Được bán, trao đổi tài sản thế chấp nếu đó là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Trong trường hợp này thì người mua tài sản thế chấp phải thanh toán tiền, số tiền thu được từ tài sản thế chấp.
- Bên thế chấp không được cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp trừ trường hợp có thông báo và được ngân hàng đồng ý.
Quyền và nghĩa vụ của bên ngân hàng bên tài sản thế chấp được quy định tại điều 322,323 Bộ luật Dân sự năm 2015:
- Giữ giấy tờ gốc, trả giấy tờ gốc cho bên thế chấp theo thoả thuận khi kết thúc hợp đồng.
- Được sử lý tài sản thế chấp theo đúng quy định của pháp luật.
- Quản lý, kiểm tra, giám sát tài sản thế chấp.
- Yêu cầu bên thế chấp cung cấp thông tin về thực trạng tài sản thì.
- Yêu cầu bên thế chấp áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo toàn tài sản, giá trị tài sản trong trường hợp tài sản có nguy cơ bị mất giá trị hoặc giảm sút giá trị do việc khai thác, sử dụng.
- Các quyền và nghĩa vụ khác.
Trong Luật Dân sự có quy định, hai bên có quyền thỏa thuận người thứ ba giữ tài sản thế chấp và người này sẽ được khai thác công dụng tài sản thế chấp nếu có sự thỏa thuận, được trả thù lao và chi phí bảo quản, giữ gìn tài sản thế chấp. Người thứ ba giữ tài sản thế chấp có các nghĩa vụ bảo quản, giữ gìn tài sản thế chấp, nếu làm mất tài sản thế chấp làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của tài sản thế chấp thì phải bồi thường…
Qua quy định trên, có thể hiểu, chỉ khi trong hợp đồng thế chấp không quy định, hoặc có quy định cho phép bên chủ xe được thực hiện một giao dịch bảo đảm khác (cầm cố) thì chủ xe mới được thực hiện việc này.
Xem xét trách nhiệm của chủ xe
Nếu trong hợp đồng thế chấp quy định bên chủ xe không được cầm cố xe mà chủ xe vẫn mang xe đi cầm cố là vi phạm hợp đồng, trách nhiệm về phạt hoặc bồi thường thiệt hại của chủ xe sẽ theo quy định cụ thể của hợp đồng.
Giả sử khi cầm cố xe, chủ xe nói dối bên cầm cố vì tình trạng pháp lý của xe dẫn đến việc bên cầm cố không biết rõ về việc xe đang thế chấp thì bên nhận cầm cố có quyền hủy hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Do nhiều dữ liệu chưa được cung cấp cụ thể nên theo ý kiến của chúng tôi, để giải quyết sự việc này, chủ xe cần chủ động thông báo bằng văn bản cho bên ngân hàng và bên cầm cố xe về tình trạng pháp lý của xe (đang được dùng để bảo đảm cho hai nghĩa vụ thứ hai bên chủ thể là ngân hàng và bên nhận cầm cố); căn cứ vào hợp đồng ký với các bên, chủ xe có quyền đề xuất phương án xử lý tài sản đảm bảo, đối với những khoản tiền còn thiếu hụt nếu có, chủ xe cần có phương án để trả khi được các bên đồng ý. Trong trường hợp giá trị xe thấp hơn giá trị đã nhận thế chấp và cầm cố, chủ sở hữu xe ô tô phải chịu toàn bộ trách nhiệm trước ngân hàng và bên nhận cầm cố. Nếu không thông báo và không phối hợp thực hiện trách nhiệm của mình về tài sản với bên nhận thế chấp và bên nhận cầm cố, gây ra thiệt hại về tài sản, chủ xe có thể bị xem xét về hành vi Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Đây là một giả định xấu nhất về pháp lý nếu hành vi của chủ sở hữu xe ô tô thoả mãn các quy định của điều luật này. Để không rơi vào tình huống ấy, chủ xe nên liên hệ ngay với hai bên ngân hàng và bên nhận cầm cố để giải quyết, và cần có phương án về trách nhiệm trả tiền trong trường hợp giá trị xe thời điểm hiện tại không đủ để trả nợ cho các bên.
Trên đây là ý kiến tư vấn của luật sư đối với vấn đề bạn hỏi, nếu có thêm thông tin, tài liệu, bạn cung cấp để luật sư nghiên cứu hoàn thiện, điều chỉnh bản ý kiến này.
Thân ái kính chào.
>> Lãi suất chậm thi hành án dân sự theo quy định mới nhất
>>> Đòi lại tiền đặt cọc mua căn hộ codotel
>> Thủ tục đăng ký sang tên xe máy đã chuyển sở hữu nhiều người
——————
Phòng Dân sự – Công ty Luật TNHH Tiền Phong
Điện thoại: 091 6162 618 / 097 8972 587
Email: Contact@luattienphong.vn.
Địa chỉ: Tầng 3, tòa nhà Bình Vượng, số 200, đường Quang Trung, phường Quang Trung, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội
